بررسی اثر جایگزینی پودرماهی با منابع پروتئین گیاهی در جیرهء جوجه های گوشتی

به منظور بررسی اثرات جایگزینی پودرماهی با منابع پروتئین گیاهی (کنجاله ه ای آفتابگردان، پنبه و سویا)، در جیره جوجه های گوشتی، تعداد 640 قطعه جوجه گوشتی یک روزه، در یک طرح کاملا تصادفی با 8 تیمار و 5 تکرار (هر تکرار 16 قطعه جوجه نژاد لهمان) در قفس های بستری مورد آزمایش قرار گرفتند. تقسیم بندی کل دوره پرورش و تنظیم جیره ها براساس توصیه های اسکات بود. جیره های ایزوکالریک و ایزونیتروژنوس ، به صورت آزاد در تمام دوره پرورش در اختیار جوجه ها قرار گرفتند. جهت مقابله با اثرات منفی گوسیپول آزاد تخم پنبه، از سولفات آهن دوظرفیتی ولیزین سنتز شده استفاده گردید. نحوه اعمال تیمارها به قرار زیر است : تیمار اول (شاهد) در تمام دوره پرورش جیره حاوی مخلوط منابع پروتئین حیوانی (پودرماهی) و گیاهی دریافت کرد و تیمار 4 در تمام دوره پرورش جیره حاوی منابع پروتئین گیاهی را دریافت کرد. تیمارهای 2، 3، 5، 6، 7 جیره های حاوی پودرماهی را به ترتیب در 42-0، 14-0، 56-42، 56-14 و 42-14 روزگی دریافت کردند و تیمار 8 فقط در دوره میانی (42-14 روزگی) جیره بدون پودرماهی را دریافت کرد. توزین ها بطور هفتگی انجام شد و شاخص های مورد بررسی در پایان هر مرحله (از ابتدا آزمایش) و کل دوره پرورش محاسبه و آنالیز گردید. در پایان پرورش تجزیه شیمیایی و فیزیکی لاشه، در هر دو جنس به صورت جداگانه انجام شد. در پایان دوره پرورش ، تیماری که در تمام طول دوره پرورش جیره های بدون پودرماهی را دریافت کرده بود، کمترین اضافه وزن، و تیماری که فقط در دوره میانی جیره با پودرماهی را دریافت کرده بود بیشترین اضافه وزن را نشان داد. تجزیه واریانس خوراک مصرفی، تفاوت معنی داری را بین تیمارها نشان داد (p<0/05) تیمار شاهد بهترین ضریب تبدیل غذایی و تیماریی که در تمام دوره پرورش جیره حاوی منابع پروتئین گیاهی را دریافت کرده بود، پایین ترین ضریب تبدیل غذایی را نشان دادند. ضریب تبدیل انرژی جیره های آزمایشی نیز معنی دار بود (p<0/05) بهترین ضریب تبدیل پروتئین متعلق به گروهی است که فقط جیره با پودرماهی دریافت کرده و از این نظر بین تیمار 4 و گروه شاهد اختلاف معنی داری وجود داشت (p<0.05). تجزیه واریانس هزینه خوراک ، درصد تلفات و درصدهای رطوبت ، پروتئین خام و چربی خام لاشه، در هر دو جنس ، تفاوت معنی داری را نشان نداد. تیمارها بردرصد خاکستر لاشه خروسها اثری نداشتند در حالی که باعث بروز اختلاف از این نظر در مرغها شدند. اختلافی بین درصد لاشه قابل مصرف و درصد چربی حفره بطنی به لاشه قابل مصرف در هر دو جنس مشاهده نشد، در حالی که درصد وزن روده ها به وزن دستگاه گوارش در هر دو جنس تحت تاثیر تیمارها قرار گرفت . مرغها از نظر درصد وزن کبد و کیسه صفرا به وزن زنده تفاوتی را نشان ندادند، ولی در خروسها تفاوت قابل توجهی مشاهده شد (p<0/05).